धार्मिक आधारावर मटन विक्री: मल्हार सर्टिफिकेशनमुळे नवा वाद
महाराष्ट्रात ‘मल्हार मटन सर्टिफिकेशन’ योजनेंमुळे एक नवीन वाद निर्माण झाला आहे. धार्मिक आधारावर मटन विक्रीत बदल करण्याचा हा प्रयत्न असून, झटका पद्धतीने केलेल्या मटन विक्रीला प्रोत्साहन देण्याचा सरकारचा प्रयत्न आहे. या योजनेच्या अंमलबजावणीमुळे व्यापारी आणि समाजात वेगवेगळ्या प्रतिक्रिया उमटल्या आहेत. मात्र, धर्माच्या आधारे व्यवसायात हस्तक्षेप करणे कितपत योग्य आहे, हा प्रश्न उपस्थित होतो.
मल्हार मटन सर्टिफिकेशन म्हणजे काय?
मल्हार मटन सर्टिफिकेशन हा एक प्रमाणपत्र प्रकार आहे, जो हिंदू धर्माच्या मान्यतेनुसार झटका पद्धतीने केलेल्या मटन विक्रीसाठी दिला जातो. महाराष्ट्र सरकारने हे प्रमाणपत्र हिंदू मटन विक्रेत्यांना देण्याची घोषणा केली असून, हे प्रमाणपत्र असलेल्या दुकानांमध्ये झटका मटनच विकले जाईल याची खात्री केली जाणार आहे. पण सरकारने धर्माच्या आधारे व्यवसायात असे विभाजन करणे योग्य आहे का, यावर टीका होत आहे.
वादाचा जन्म:
सध्या बाजारात बहुतांश मटन विक्री हलाल प्रमाणपत्रासह होते. मुस्लिम समाजातील अनेक व्यापारी हलाल मटन विकतात आणि हिंदू ग्राहक सुद्धा हलाल मटन विकत घेतात. मात्र, मल्हार मटन सर्टिफिकेशनच्या अंमलबजावणीमुळे झटका आणि हलाल मटन यावर धार्मिक वाद उभा राहिला आहे. काहींनी याला धार्मिक धृवीकरणाचा प्रयत्न म्हणून पाहिले आहे, तर काहींनी हिंदू मटन विक्रेत्यांसाठी हा योग्य निर्णय असल्याचे म्हटले आहे.
महाराष्ट्राचे मत्स्यव्यवसाय मंत्री नितेश राणे यांनी जाहीर केले आहे की आता मटणासाठी वेगळे प्रमाणपत्र दिले जाईल. राणे यांनी स्पष्ट केले की, हिंदू दुकानदारांना झटका मटणासाठी प्रमाणपत्र दिले जाईल. ही दुकाने फक्त हिंदू विक्रेत्यांकडून चालवली जातील.
समर्थक आणि विरोधक:
समर्थकांचे मत:
- हिंदू धर्मानुसार झटका मटन खाणे योग्य आहे, त्यामुळे झटका मटन विक्रीला प्रोत्साहन मिळावे.
- मुस्लिम समाजाकडून हलाल प्रमाणपत्र देऊन मटन विकले जाते, मग हिंदू समाजासाठीही वेगळे प्रमाणपत्र असावे.
- हे प्रमाणपत्र मिळाल्यामुळे ग्राहकांना स्पष्टता राहील की ते कोणत्या प्रकारचे मटन खरेदी करत आहेत.
विरोधकांचे मत:
- धार्मिक आधारावर मटन विक्रीचे विभाजन करणे चुकीचे आहे आणि समाजात फूट पाडणारे ठरू शकते.
- व्यापाऱ्यांमध्ये भेदभाव होण्याची शक्यता असून, यामुळे हिंदू-मुस्लिम ऐक्याला धोका निर्माण होऊ शकतो.
- हे एक राजकीय धोरण असून, आर्थिक दृष्टिकोनातून याचा परिणाम गंभीर असू शकतो.
- सरकारचा व्यापारावर हस्तक्षेप करण्याचा हा प्रकार असून, स्वायत्त व्यवसायांवर बंधने आणण्याचा प्रयत्न आहे.
व्यापाऱ्यांवर होणारा परिणाम:
महाराष्ट्रातील मटन विक्रेत्यांमध्ये सध्या दोन गट निर्माण झाले आहेत. काही हिंदू विक्रेत्यांना वाटते की यामुळे त्यांचा व्यवसाय वाढेल, तर काही व्यापारी यामुळे अडचणीत येतील. अनेक विक्रेत्यांनी या योजनेला विरोध दर्शवला असून, काहींनी याचे स्वागत केले आहे. पण धर्माच्या आधारावर व्यवसाय करणे लोकशाहीच्या मुल्यांना धरून आहे का, हाही महत्त्वाचा प्रश्न आहे.
सरकारची अधिकृत भूमिका:
महाराष्ट्र सरकारने हे स्पष्ट केले आहे की, कोणत्याही व्यवसायावर जबरदस्ती केली जाणार नाही. ग्राहकांना कोणतेही मटन निवडण्याचा अधिकार असेल. मल्हार मटन सर्टिफिकेशन हे इच्छुक विक्रेत्यांसाठी उपलब्ध असेल आणि कोणीही यासाठी सक्ती केली जाणार नाही. मात्र, धार्मिकतेच्या आधारे सरकारने वेगळे प्रमाणपत्र देणे हा एक अनावश्यक आणि धृवीकरण करणारा निर्णय आहे का, याबाबत विचार होणे गरजेचे आहे.
मल्हार मटन सर्टिफिकेशन हा सध्या महाराष्ट्रात चर्चेचा विषय ठरला आहे. हा निर्णय व्यापारी, समाज आणि ग्राहक यांच्यासाठी किती फायदेशीर ठरेल, हे भविष्यात स्पष्ट होईल. मात्र, धार्मिक आणि सामाजिक संतुलन राखण्याच्या दृष्टिकोनातून सरकारने या योजनेची अंमलबजावणी कशी करते, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे. सरकारच्या धोरणांमध्ये धर्मनिरपेक्षता जपली जात आहे का, की केवळ एका गटाला खुश करण्यासाठी निर्णय घेतले जात आहेत, हा देखील विचार करण्यासारखा मुद्दा आहे.
